Doomkerke - 't haantje
Doomkerke, een officieële parochie van de gemeente Ruiselede 't haantje

Bruwaanstraat

Bochtige weg tussen de Kruiskerkestraat en de Bruggesteenweg. Kronkelt zich door de z.g. Vorte Bossen (cf. infra). Bedrewane (Bederwaen, Borrewaen of Bruwaan) is een oud toponiem. In de literatuur interpreteert men de de betekenis van de naam enerzijds als woeste grond of heidegrond: de straat ligt inderdaad aan de rand van het voormalige Bulskampveldgebied (cf. Beernem). In dit brongebied met vochtige bossen is anderzijds de verklaring als borre = bron en waen = volks verkleinwoord voor Jan of Joannes eveneens mogelijk. Een derde, meest voor de hand liggende mogelijkheid wordt geopperd door R. De Brabandere, die stelt dat 'waen' verwijst naar de Wantebeek, waardoor Borrewaan 'bron van de Wantebeek' zou betekenen. De Vorte Bossen behoren tot de ankerplaats Schoonbergbos-Vorte Bossen-Wantebeek binnen de omvattende relictzone Oude Veldgebieden Hoogveld-Blekkervijver-Bulskampveld. Het natuurgebied vormt een merkwaardig oud bosrelict en vertoont een typische middelhoutstructuur met enkele (zeer) oude hakhoutstobbes.

 

bruwaanstaat1.jpg

 

Het bos wordt als natuurreservaat beheerd door De Torenvalk vzw.

De vroegst gekende vermelding dateert van 1242, wanneer bisschop Walter de Marvis de parochiegrens tussen Aalter en Ruiselede vastlegt (cf. Kruisbergstraat en Zandbergstraat). In zijn reisverslag is er sprake van Olivier van Bedrewane als bewoner van een motte in het westelijk deel van de Vorte Bossen. Indertijd lag hier de heerlijkheid van Bruwaan, een leen van Ooigem bestaande uit "land, bos, meers en water" en samengaand met het "Goed te Gallatas" (cf. Haantjesstraat nr. 7). De naam duikt in de loop der tijden regelmatig op. De Flou vermeldt Jan van Bederwaen in een 14de-eeuws renteboek van Ruiselede, Gillis van Bederwaen in 1457 en in 1556 komt "gheseit 't Leen te Bederwaen" voor. Lodewijk de Bersacques tekent in 1613 een figuratieve kaart van een gedeelte van de Vorte Bossen, beschreven als: "de gheleghentheyt van een groote partie van meersch, bosch ende petterij, ghaende met den Ghoede te Galentas inde prochie van Ruusselede, groot twaelf bunderen een hondert 24 roeden". Het gaat om een afgebakend geheel, begrensd door een omlopende gracht. Dit gedeelte zou te situeren zijn ten zuiden van de Bruwaanstraat, terwijl de motte zich bevindt ten noorden van de Bruwaanstraat, vlak bij de Krommekeerstraat. In een document van 1616 staat de "bewalde mote met de synghelen ende buytten wallen" van het  leen ghenaempt den borwaen" getekend met een dubbele omwalling. Het leen is gelegen in de "bruwaenbossen" en eigendom van de heer van (der)Vichte.

 

bruwaanstaat2.jpg

 

De Bruwaanmote in 1616.

 

Eveneens afgebeeld op de "Grenskaart tussen de kasselrijen Kortrijk en de Oudburg" van 1627, geschilderd door landmeter Lodewijk de Bersacques en aangeduid als "den borwaen". Op een figuratieve kaart van 1828, horend bij de verkoopakte van de hoeve "Goed te Galletas", heeft de "mote van den Borwaen" nog slechts één omwalling. Op de Atlas der Buurtwegen (1842) beschreven als "Chemin du Cabaret dit den Nachtegael au Krommekeer" of "Bruwaen Straet". Het eerste deel, zonder bebouwing, loopt door de Vorte Bossen. Het tweede, landelijke deel heeft schaarse, verspreide bewoning, geconcentreerd rond het kruispunt met de Kruiskerke-straat. Ter hoogte van nr. 15 staat op de Grenskaart al een woning aangeduid. Oudste bebouwing wellicht opklimmend tot de 19de eeuw. Achter de recente gevel van nrs. 14-16 schuilt een oudere kern cf. zijgevel. Nr. 14 was de voormalige herberg z.g. "De Zwarte Hond", tijdens de Eerste Wereldoorlogeen pleisterplaats voor Duiste soldaten die schietoefeningen deden in een nabij gelegen oefenveld. Door de aanwezigheid van de herberg werd de straat door de bevolking ook wel "ZwarteHondstraat" genoemd. Het achterin gelegen lage huis, nr. 8, is grondig aangepast.

 

 

bruwaanstaat3.jpg

 

Figuratieve kaart van L. de Bersacques, 1613, met af beelding van een omgracht gedeelte van de Vorte Bossen.

 

Bruwaanstraat z.nr. "Boomkruis Vorte Bossen" opgehangen in een beuk aan de rand van het bos. Naar verluidt vroeger "Simoens' kruislievenheere" genoemd. De aanleiding of reden van de aanwezigheid van het kruis is niet gekend. Het oorspronkelijke kruis uit 1861 wordt in 1961 door Charles-Louis Hoste (cf. Kruisbergstraat nr. 2) vernieuwd. Groenbeschilderd, betonnen kruisbeeld in een cementkapelletje (groene en rode beschildering) met in de nok het opschrift "CH. HOSTE / 1861-1961 INRI". Houten zitbankje.

 

 

 

 

 

 

Terug naar vorige pagina