Doomkerke - 't haantje
Doomkerke, een officieële parochie van de gemeente Ruiselede 't haantje

Brandstraat en dorp

Licht bochtige weg tussen de Wingenesteenweg en de Bruggesteenweg, hoofdstraat van de parochie Doomkerke. De straat kruist (van zuid naar noord) de Pachtebeek en de bovenloop van de Wantebeek. Volgens de Flou is er al in 1457 sprake van de "brantstrate". De naam komt voor in de 16de-eeuwse renteboeken. In het renteboek van 1686 van de heerlijkheid Sint-Pieters-Schalklede geschreven als "Brant Straete". De naam heeft te maken met het steken van turf, eeuwen geleden in gebruik als brandstof. De putten worden later vijvers, zo is er sprake van een laag gelegen weide met de naam "brantvivere".

Op de Ferrariskaart (1770-1778) is de weg als Dreef getekend waarlangs enkele hoeves, Vooral in het gedeelte tussen de Wingenesteenweg en de zg "Haantjeshoek" op het kruispunt met de Haantjes-en de Hamerstraat. De weg slingert zich verder Noordwaarts deur bos-, heide-en moerasgebied. Op de kaart staat in dit wegdeel enkel De Hoeve Vgl. Nr. 16 aangeduid. Het gehucht " 't Haantje" is op Ferrari's als "Haentienhoeck" geschreven. Een verklaring voor deze naam wellicht ligt in de aanwezigheid van hoenderachtigen op het heidegebied en de daarmee gepaard gaande hanengevechten.
De naam zowel verwijst naar de wijk als naar de aloude, in 1930 verdwenen herberg (op de plaats van Het huidige nr. 11). Meerdere vermeldingen in de loop van de 17de eeuw, de oudst gekende als "Het Haentij" dateert van 1619. In het renteboek van 1686 van de Gentse Sint-Pietersabdij, grootgrondbezitter in Ruiselede, staat De herberg vermeld als een enclave van de Heerlijkheid Poeke. In het landboek van Ruiselede van 1699 beschreven als "eene aude Herberge genaempt het aentien betemmert".

brandstraat_1.jpg

Westzijde van de Brandstraat tussen Oude Veldstraat en Wingenesteenweg in het Renteboek van Sint-Pieters-Schalklede, 1686.

Langs de straat bevinden zich het z.g. Disveld en Mostveld. Op de Atlas der Buurtwegen (1842) vormt de straat een geheel voldaan aan de Smisseweg en staat beschreven als "Chemin du hameau het Zwijntje par la Forge Vandewalle à l'endroit dit Dischveld" van "Brand Straet" en ook "Smisse Weg". De situatie langs de Brandstraat wijzigt ingrijpend wanneer op initiatief van Pastoor Carolus Doom in 1857 op het gehucht een school wordt gesticht waar de Zusters O.-L.-Vrouw van Zeven Weeën van Ruiselede les komen geven. Dit geeft de aanzet tot het ontstaan van een nieuwe leefgemeenschap. Voor de Toenemende schoolbevolking wordt in 1864 zo'n 300 meter ten noorden van de Haantjeshoek een school gehaald Klooster (zie .. Nrs. 24-26) gebouwd. Quasi gelijktijdig Pastoor Doom geeft de opdracht een kerk (1864-1865) in neogotische stijl (een "kathedraal Te Lande") en een pastorie (1864) te bouwen. Vrij snel ontstaat de naam Doomkerke hoewel de oude wijknaam 't Haantje blijft voortbestaan.

Belangrijke sponsor is de Brugse familie Gilliodts, grootgrondbezitter, die de grond voor de bouw van school, kerk ontmoette Kerkhof en Pastorij
Tevens schenkt en de kleigrond ter plaatse voor het bakken van stenen. Deze klei wordt ontgonnen achter de pastorie en De Hoeve Nr. 16. De lager gelegen meers aldaar getuigt nog van ontginning sterven. Tussen 1864 en 1903 Gebruikt mannen een het terrein voor het bakken van de bakstenen. De stenen worden eveneens gebruikt voor buitenoven Op het bouwen van huizen rond de kerk wat in belangrijke mate het uitzicht van de dorpskern bepaalt. Ook de familie Caimo-Dewilde die hier grond verwerft door het opkopen van zwart goed na de Franse Revolutie, Treedt op als verkoper van die grond (al dan niet met nieuw gebouwde huizen).
In dezelfde periode (ca. 1867) verbouwt de familie De Roo, grootgrondbezitter Eveneens op
Doomkerke, iets verderop een huis met hoeve tot Buitenverblijf (zie .. Nrs. 91-93) opnieuw bijeengekomen
Gebruik van de lokale baksteen.
Langs de weg staan indertijd een twintigtal herbergen, om Vgl. Nr. 6. Ter hoogte van nr. 4 op de hoek met de Haantjesstraat zijn naast elkaar twee herbergen actief, tot 1925 ZG 't Peerdeke "en"' t Nieuw Haentje "(vermeld in 1875). Tegenwoordig zijn de herbergen van afgebroken in gebruik als woonhuis.

brandstraat_2.jpg

Westzijde van de Brandstraat tussen Oude Veldstraat en Wingenesteenweg in het Renteboek van Sint-Pieters-Schalklede, 1686.

Heden overwegend maar woonstraat voldaan beeldbepalende aanwezigheid van de kerk Kerkhof voldaan, bijhorende pastorie en school. Heterogene bebouwing met in het eerste wegdeel vooral landelijke bebouwing gedeeltelijk terug te vinden op de Ferrariskaart (zie nrs. .. .. 2, 3, 16). Oudste Kern (eind18de eeuw?) Wellicht terug te vinden in het boerenhuis van Nr. 16.
Voorts lage huizen waaronder Nr. 29, Nr. 30 (ca. 1870), Nr. 31 (ca. 1910), de voormalige herberg nr. 33 (ca. 1904), Nr. 35, van huizen met twee bouwlagen van twee van meerdere traveeën onder zadeldaken, sommige (half) vrijstaand. Het uitzicht van de dorpskern met de oorspronkelijke bouwvolumes is grosso modo bewaard. Vaak zijn gevels van muuropeningen gewijzigd in de loop van de 20ste eeuw waarmee de deur Eenvormigheid Het gebruik van de lokale baksteen grotendeels teniet wordt gedaan. Recentere woningen op het eind van de straat.
Nr. +27 Is volgens kadastergegevens als melkerij ca.. .. opgetrokken. 1905 deur Emiel Billiet, eigenaar van de melkerij in de Waterboordstraat Nr. 2 (cf. infra). Rond 1943 omgebouwd tot magazijn. Nr. 105 is in 1947 opgericht als jongensschool met feest-en toneelzaal ontworpen door architect Joseph Dewulf (Ruislede), op gronden geschonken door de familie de Roo. De leerlingen van de Sint-Lodewijksschool verhuizen in 1976 naar de hoofdschool (nrs. 24-26), het gebouw wordt verder gebruikt door verschillende verenigingen. In 1980 ingericht als Kamphuis. Laat in2004-het vervallen 2005 t Haantje De vzw 'gebouw renoveren en uitbouwen tot een complexe Onder de naam "Parochiaal Centrum Kamphuis' t Haantje".
De Brandstraat paalt gedeeltelijk aan het Sint-Pietersveld (cf. Sint-Pietersveldstraat), bij MB van 24/06/2002 beschermd als landschap. Bij dit landschap, dat gedeeltelijk op grondgebied Wingene ligt, is het Kasteelpark van Het Kasteel De Roo (zie .. Nrs. 91-93) opgenomen.

Terug naar vorige pagina