Carolus Borromeus kerk en kerkhof

Beschrijving.

De kerk wordt ook "kathedraal te lande" genoemd. Opgetrokken in een Frans-Duitsgerichte neogotiek uit de rijpere periode van de architect Jan-August Clarysse. Gaaf neogotisch totaalconcept, zowel aan buiten- als aan binnenzijde. De plattegrond ontvouwt een driebeukige kerk met basilicale opbouw, vierkante toren ten noorden en sacristie ten zuiden van het koor. Koor met vijfzijdige apsis. In de oksels van zijbeuken en transept aansluitende kapellen. Opgetrokken in lokaal gebakken baksteen, leien bedakingen. Toepassing van witte natuursteen voor de roosvensters, neogotisch maaswerk van de vensters en beeldhouwwerk. Arduin is gebruikt voor de plint, afzaten, dekplaten en deuromlijsting van het portaal.

Exterieur

Alle gevels met op de hoeken overhoeks geplaatste, verjongendesteunberen. Onder de dakranden een omlopende, bakstenen tandlijst.Westgevel van de middenbeuk onder puntgevel met bekronend kruis, met roosvenster en erboven een blind drielicht. Centraal het portaal onder zadeldak en met puntgevel met bekronende hogel en hoofdingang in een geprofileerde spitsboogomlijsting. Poort met arduinen omlijsting onder spiegelboog. Vleugeldeuren met bewaard hang- en sluitwerk. In het boogveld een bas-reliëf uit 1880 van de beeldhouwer François Delanier (Gent). Voorstelling van de tronende Madonna aan wie pastoor Doom knielend zijn kerkje aanbiedt. Achter hem staat de patroonheilige Carolus Borromeus. Aan de linkerzijde van Maria een schildhoudende engel met datum "1867" en de knielende Lucia Doom. Kleinere ingangen aan de zijkanten van het portaal met lage deuren waarboven een spitsboogvenster met gekoppeld tweelicht en gotische driepasbogen. Zijbeuken onder lessenaarsdaken, westgevels enkel doorbroken dooreen blind, geprofileerd spitsboogvenster. De gevels van de zijbeuken zijn per travee geritmeerd door verjongende steunberen. De zijbeuken worden verlicht door gekoppelde spitsboogvensters met glas-in-lood, de middenbeuk door roosvensters. Lage, driezijdige kapelletjes in de hoeken, eveneens met spitsboogvensters.Transeptgevels met blinde benedenbouw, bovenbouw opengewerkt met spitsboogveld waarin vijf gekoppelde spitsboognissen en roosvenster. In de top een klein roosvenster. Blinde zijgevels.Koor met vijfzijdige apsis, per travee gescheiden door verjongende steunberen, spitsboogvormige lancetvensters. Tegen de middelste travee tussen de steunberen een Calvarie onder golvend afdak. Fantasievol uitgewerkte toren in de noordoosthoek. Vierkante plattegrond met slank arkeltorentje op de noordoosthoek. Torenromp met verschillende geledingen. Quasi blinde benedenbouw, bovenbouw opengewerkt met aan de noordzijde een spitsboogvenster met maaswerk. Volgende geleding met gekoppelde drielichten en erboven gekoppelde galmgaten en horloge gevat in een spitsboogveld. Pittoreske, achthoekige torenspits met ingesnoerde naaldspits, aan de basis omgeven door hoekpaviljoentjes onder tentdakje met smeedijzeren bekroning, afgewisseld met kapelletjes onder zadeldak en met spitsboogvenster. Houten bovenbouw met rondboogopeningen en buitenrondgang met smeedijzeren balustrade steunend op sierlijke houten consoles. Spits bekroond met fraai, smeedijzeren kruis en haantje.

Interieur

Neogotisch totaalconcept doorgedreven in de opbouw, in de rijke polychrome beschildering, in de aankleding en in het meubilair. Schip met midden- en zijbeuken van drie traveeën, hoekkapellen, breed transept en koor van één travee en vijfzijdige apsis, volledig overwelfd met kruisribgewelven In de benedenkerk steunt de spitsbogenarcade op ronde, arduinen zuilen met knopkapitelen. Erboven een loopgang met arduinen balustrade en de lichtbeuk met roosvensters. Het gewelf van het transept wordt opgevangen door bundelpijlers, bij het koor rusten de gewelven op schalken.Alle twintig gewelven hebben een sluitsteen met monogrammen en afbeeldingen met begeleidende Latijnse teksten die verwijzen naar Christus en Maria, enkel heiligen, waaronder Carolus Borromeus, en Bijbelse symbolen. Bepleisterde muren, beschilderd in imitatienatuursteen. Kapellen en alle andere bouwonderdelen zijn kleurrijk beschilderd met geometrische motieven. Kerkvloer in witte en zwarte marmeren tegels, in het koor met cementtegels versierd met kleurrijke motieven. Vensters met glas-inlood en brandglazen die van latere datum zouden zijn.

Meubilair

Hoofdaltaar in het koor met marmeren tafel en retabel in gemarmerden verfijnd, gesculpteerd eikenhout. Afbeelding van het Heilig Sacrament, de Heilige Petrus en Paulus en scènes uit het leven van de Heilige Carolus Borromeus. Sacramentstoren met het Lam Gods. Eikenhouten communiebank en koorgestoelte geschonken door Lucia Doom. Rijk gesculpteerd koorgestoelte onder puntgevels en gewelven,versierd met vier- en driepassen en met afbeelding van Bijbelse taferelen en heiligenlevens. Eikenhouten communiebank in 1871 geschonken met afbeelding van Bijbelse taferelen. Zijkapellen afgesloten met smeedijzeren hekken, altaren met retabels,resp. van Sint-Jozef (zuidkapel) in 1868 geschonken door familie de Kerchove d'Ousselghem en O.-L.-Vrouw (noordkapel) in 1869 geschonken door familie Gilliodts–De Witte. Hoekkapellen tegen de transeptarmen met Calvarie (zuidkant) en doopkapel (noordkant), metdoopvont cf. opschrift in 1872 geschonken door Lucia Doom.Rijkelijk uitgewerkte preekstoel tegen de noordelijke transeptmuur.Preekstoel in 1876 gesigneerd door beeldhouwer "J.B. VAN BIESBROECK". Overvloedig versierd in de traditie van de laatgotische houtsnijders met houtsnijwerk (bladornamentiek, architectuurelementen) en beelden van o.m. Johannes de Doper,
meerdere kerkvaders, heiligen en engelen. Rijk gesculpteerde eikenhouten biechtstoelen in beide transeptarmen, in 1874 geschonken door Amelia Doom. Erboven een rij gotische nissen met heiligenbeelden. Eikenhouten deur van het portaal met briefpanelen en fraai hang- en sluitwerk. Erboven een glasraam van 1949 gerealiseerd door glazenier Gerard De Sander (Tielt) met voorstelling van het Laatste Oordeel (gift Clemence Jans, weduwe van Armand de Roo, cf. nr. 91).Kerkhof aangelegd in 1876 en in 1920 met 10 are uitgebreid. De linden rondom zijn aangeplant in 1933. Van de straat afgesloten door smeedijzeren hekken rustend op bakstenen muurtjes onder arduinendekplaat. Het kerkhof paalt aan de oostzijde aan een weide met zicht op de Gallatasbossen. Paadjes met rode grint.Bewaarde grafmonumenten o.m. in neogotische stijl en art deco. Meest opvallend is de grafkelder met neogotisch grafmonument van1906 (naar een ontwerpboek van A.W. Pugin) van de familie Carpentier-Mulckens, een vooraanstaande familie die het Sint-Pieterskasteel aan de Gulke putten (cf. Wingene) maar nauwbetrokken meeleefde met de parochie Doomkerke. Gelegen ten zuiden van het schip. Onbewerkte arduinen zerk met op het hoofdeinde een monument. Sokkel met gedenksteen en twee schilddragende engelen. Erboven een kapel met bas-reliëf met afbeelding van Maria en tweeflankerende engelen. Kapel afgezet met hogels en bekroond doorversierd kruis.

Terug naar vorige pagina